Kolejny, czwarty już raz, miłośnicy nie tylko teatru, spotkali się w Wejherowskim Centrum Kultury, by wysłuchać głosów w sprawie współczesności jako tematu – problemu dyskutowanego w teatrze. Mówiąc nie tylko miłośnicy teatru, myślę o wszystkich tych, którym bliskie jest świadome bycie w świecie, którzy wiedzą lub przeczuwają , że tyleż tworzą otaczającą ich rzeczywistość , co są przez nią tworzeni. Każdy, kto zadaje sobie trud refleksji nad tym, co determinuje kierunek jego myślenia i sposób czy kryteria wartościowania, mógł na grudniowej konferencji literackiej bez wątpienia rozszerzyć perspektywę własnego oglądu rzeczywistości.
Grudniowe spotkanie udało się zorganizować jako urozmaicony wielogłos w sprawie sygnalizowanej w konferencyjnym haśle. Cóż jednak znaczy współczesność ? Jak możliwe jest mówienie o kategorii współczesności w teatrze? Czy idzie o to, by pokazać jak artyści sceny oraz twórcy – dramatopisarze, radzą sobie z tak zwanym „duchem czasu”, z nieustannie konstytuującymi się wartościami zarówno
na poziomie etyki, jak i estetyki ,jak ścigają się z formą, środkami ekspresji scenicznej, konwencjami? A może chodzi o to, by zbadać czy celem teatru – jak chciał Szekspir : „ (...) ongi , jak i dziś , było i jest służyć jako zwierciadło naturze, ukazywać cnocie jej oblicze, nikczemności jej wizerunek, a chwili obecnej i duchowi czasu ich kształt i piętno.”
Celem konferencji było podjecie próby zajęcia stanowiska we wszystkich wskazanych aspektach. Dlatego też zadbano, by głos w sprawie zabrali zarówno ci, którzy teatr tworzą, jak i ci, którzy o nim piszą. Do dyskusji zaproszono intrygujące postaci współczesnego (choć nie tylko) teatru i szeroko rozumianej kultury teatralnej. Mowa tu o reżyserze teatralnym, dramaturgu, scenografie i aktorze w jednej osobie- Sebastianie Majewskim oraz o Mieczysławie Abramowiczu, znakomitym pisarzu i wybitnym znawcy dziejów teatru żydowskiego. Pan Majewski miał okazję zobaczyć inscenizację własnej sztuki w wykonaniu teatru „Prawie Lucki”, od lat prowadzonego przez Edytę Łysakowską - Sobiczewską. Młodzi aktorzy zaprezentowali sztukę „Wzloty i upadki Antka Kochanka”, która spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem publiczności (na długie i gromkie owacje w pełni zasłużyli i aktorzy i reżyser!) . Twórcy spektaklu mieli sposobność nie tylko wysłuchać wywiadu przeprowadzonego przez Dyrektor WCK - Jolantę Rożyńską z autorem, ale także wymienić z nim osobiście uwagi na frapujące ich tematy. Wielką atrakcją konferencji było wysłuchanie słuchowiska radiowego „Wojna światów”, którego autor –Mieczysław Abramowicz- zaszczycił gości nie tylko samą swoją obecnością, ale przede wszystkim opowieściami o teatrze, o pracy nad przygotowaniem, inspiracjach do napisania i o samej realizacji słuchowiska, które zdobyło w 2005 roku nagrodę na festiwalu „DWA TEATRY” w Sopocie. Wysłuchanie „Wojny światów” wzbudziło (nie tylko u piszącej te słowa) tyleż zachwyt, co niepokój. Jeśli świat mediów ma tak wielki wpływ nie tylko na kształtowanie naszej wiedzy o świecie, ale posiada także moc kreacyjną, pojawia się pytanie o wiarygodność mediów, o intencjonalność i prawdę przekazywaną w serwisach informacyjnych, a także o istnienie granicy między realnie istniejącym światem a tym wykreowanym przez media. Słuchowisko Mieczysława Abramowicza było niezwykle, a przy tym niepokojąco wręcz sugestywne.
Konferencyjny wielogłos tworzyły również dwa wykłady, pierwszy w wykonaniu dr Magdaleny Przyborowskiej, która niezwykle interesująco rozprawiała o Bogumile Kobieli jako aktorze swego pokolenia. Pani Przyborowska uraczyła słuchaczy wieloma anegdotami i ciekawostkami z życia aktora, zaprezentowała unikatowe zdjęcia z rodzinnych zbiorów Marka Kobieli, pokazała fragmenty z filmów, spektakli oraz występów kabaretowych z udziałem tego zapomnianego nieco aktora. Imponująca była dla słuchaczy nie tylko wiedza, ale również ciekawa narracja wywodu - bądź co bądź - naukowego. Drugi wykład, z racji iż pracuję nad rozprawą dotyczącą dramaturgii między innymi Tadeusza Różewicza, dotyczył współczesności jako nieustannej inspiracji dla twórczości autora „Kartoteki”. Wystąpienie pomyślane było jako dyskusja z uczestnikami spotkania (niestety, zapał do rozmowy wykrzesali tylko nieliczni) na temat wpływu mediów na kształtowanie gustów, dokonywanie wyborów i przyjmowanie wartości przez młodych ludzi. Warto w tym miejscu przypomnieć, że pierwsza konferencja zorganizowana była pod hasłem „OKO POETY” i patronował jej właśnie Tadeusz Różewicz, przede wszystkim dlatego ,że – ośmielę się zaryzykować stwierdzenie – nikt ze współczesnych twórców jak on nie widzi i nie słyszy świata tak dokładnie, dogłębnie, krytycznie i jednocześnie z dystansem. Oko poety niczym rentgen prześwietla od pierwszych utworów kondycję człowieka, jego sposób patrzenia na świat, język, z jakim do tego świata przystępuje, wartości, którym hołduje i jakość istniejących wśród ludzi relacji. Również „Trelemorele” są -jak chciał Szekspir- zwierciadłem postawionym światu, w którym jak w salonie krzywych luster odbija się tak zwana współczesność, przede wszystkim współczesność naznaczona przez media. Różewicz zwraca uwagę na niemożność ucieczki od świata jednookiego monstrum, którego bezwzględność i nachalność w bezkrytycznym odbiorze wpływa na nasze życie bardziej niż byśmy sobie tego życzyli i –jak widzimy w końcowej scenie – wyznacza kierunek wstecz naszemu rozwojowi, by nie powiedzieć ewolucji.
IV Konferencję Literacką zakończyła się promocją „Zeszytów Literackich” w których znalazły się teksty laureatów konkursu literackiego „Następcy Herberta” oraz wykłady zaprezentowane na ubiegłorocznej konferencji poświęconej Z. Herbertowi.
Dobrze się stało, że konferencje literackie (jak i OPMFT „Luterek”), organizowane przez LO „Sobieskiego” wraz z Wejherowskim Centrum Kultury na trwałe wpisały się w kalendarz imprez kulturalnych naszego miasta. Obie imprezy służą kształtowaniu gustów kulturalnych młodzieży, są alternatywną propozycją nauczania i rozwijania różnych umiejętności młodego pokolenia.
Joanna Lisiewicz (doktorantka UG)
IV Konferencja Literacka
pt. „Współczesność w teatrze”
4 grudnia 2009 r.
W programie:
9.00 - 9.15 uroczyste otwarcie konferencji
9.25 - 9.55 prezentacja spektaklu „Wzloty i upadki Antka Kochanka” w wykonaniu
Teatru „Prawie Lucki”
10.00 – 11.00 spotkanie z dramatopisarzem Sebastianem Majewskim
11.15 – 12.15 „Bogumił Kobiela jako aktor swojego pokolenia” – wykład
dr Magdaleny Przyborowskiej
12.20 – 13.05 „Komercjo, oddaj mi skrzydła” – wykład Joanny Lisiewicz (doktorantki UG)
połączony z prezentacją fragmentu spektaklu „Trelemorele”
13.15 – 14.00 Prezentacja słuchowiska radiowego „Wojna światów”
14.00– 14.45 Spotkanie z Mieczysławem Abramowiczem- reżyserem słuchowiska „Wojna
światów”
14.45 – 15.15 Promocja „Zeszytów Literackich. Ogródek sztuk z Herbertem w tle”